Teravih Namazı

Teravih namazı, Ramazan ayının ruhunu derinden hissetmemizi sağlayan, cemaatle kılınan ve Müslümanları bir araya getiren çok özel bir nafile ibadettir. Yıllarca imam hatiplik yapmış ve ilahiyat alanında çalışmış biri olarak, teravih namazının manevi atmosferini, cemaat üzerindeki olumlu etkilerini ve insanların bu ibadete olan iştiyakını yakından gözlemleme fırsatı buldum. Peki, Teravih namazı nedir? Teravih namazı kaç rekattır? Teravih namazı evde kılınır mı? Teravih namazı farz mıdır? Bu yazıda, teravih namazı hakkında merak ettiğiniz tüm soruların cevaplarını, hem dini kaynaklara (ayet, hadis, fıkıh) dayalı bilgilerle hem de pratik tecrübelerimle destekleyerek sunacağım.

Teravih Namazı Nedir? Ramazan Ayına Özel Bir İbadet

Teravih kelimesi, Arapça "terviha" kelimesinin çoğuludur. Terviha, "dinlendirmek, rahatlatmak" anlamına gelir. Teravih namazı da, Ramazan ayına mahsus, yatsı namazından sonra kılınan ve her dört rekatın sonunda biraz dinlenildiği için bu ismi alan nafile bir namazdır.

Teravih Namazının Önemi ve Fazileti: Sünnet-i Müekkede Oluşu

Teravih namazı, Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (s.a.v)'in bizzat kıldığı ve ashabına da kılmalarını tavsiye ettiği bir namazdır. Bu yönüyle teravih namazı, sünnet-i müekkede (kuvvetli, terk edilmesi hoş karşılanmayan sünnet) olarak kabul edilir.

• Hadis-i Şeriflerden Örnekler:

  • "Kim Ramazan ayında, faziletine inanarak ve karşılığını Allah'tan bekleyerek teravih namazını kılarsa, geçmiş günahları bağışlanır." (Buhari, Müslim)

  • "Ramazan ayını ibadetle ihya ediniz, gecesini teravihle, gündüzünü oruçla geçiriniz..."(Deylemi)

  • Bu hadisler, teravih namazının faziletini ve önemini açıkça ortaya koymaktadır.

Teravih Namazı Farz mı, Sünnet mi? Fıkhi Hükmü

Teravih namazı, farz değil, sünnettir. Peygamber Efendimiz (s.a.v), teravih namazını ilk zamanlar ashabıyla birlikte cemaatle kılmış, ancak ümmetine farz olabileceği endişesiyle sonradan cemaatle kılmayı terk ederek tek başına kılmaya devam etmiştir. Bu durum, teravih namazının farz olmadığını, sünnet olduğunu gösterir.

Teravih Namazı Nasıl Kılınır? Rekat Sayısı ve Kılınış Şekli

Teravih namazı, yatsı namazının farzı ve son sünneti kılındıktan sonra, vitir namazından önce kılınır. Genellikle 20 rekattır. Ancak, bu konuda farklı görüşler de bulunmaktadır.

• İki Rekatta Bir Selam Vererek Kılmak: Teravih namazını iki rekatta bir selam vererek kılmak, daha faziletli kabul edilir. Bu, Peygamber Efendimiz (s.a.v)'in uygulamasına ve Hanefi mezhebinin görüşüne daha uygundur. Cemaatle kılarken, imam her iki rekatta bir selam verir ve cemaat de imama uyar.

• Dört Rekatta Bir Selam Vererek Kılmak: Dört rekatta bir selam vererek kılmak da caizdir. Bu durumda, ilk oturuşta sadece "Tahiyyat" duası okunur, "Salli" ve "Barik" duaları okunmaz.

Teravih Namazında Terviha (Dinlenme)

Teravih namazında her dört rekatın sonunda bir süre oturup dinlenmek (terviha) müstehaptır. Bu dinlenme sırasında salavat getirilebilir, "Lâ ilâhe illallah" denilebilir, zikir yapılabilir veya sessizce dua edilebilir. Tervihaların amacı, hem bedeni dinlendirmek hem de manevi havayı korumaktır.

Teravih Namazı Kaç Rekat? Mezheplere Göre Farklılıklar

Teravih namazının rekat sayısı konusunda mezhepler arasında farklı görüşler bulunmaktadır:

• Hanefi Mezhebi: Hanefi mezhebine göre teravih namazı 20 rekattır. Bu görüş, Hz. Ömer (r.a)'ın uygulamasına dayanır. Hz. Ömer, halifeliği döneminde teravih namazını cemaatle 20 rekat olarak kıldırmıştır.

• Şafii Mezhebi: Şafii mezhebinde de 20 rekat olarak kabul edilir, ancak 8 rekat da kılınabileceği yönünde görüşler vardır.

• Maliki Mezhebi: Maliki mezhebinde teravih namazı 36 rekat olarak kabul edilir. Bu, Medine halkının uygulamasına dayanır.

• Hanbeli Mezhebi: Hanbeli mezhebinde ise, teravih namazı 20 rekat olarak kabul edilir.

Teravih Namazı Evde Kılınır mı? Cemaatle Kılmanın Fazileti

Teravih namazı, hem camide cemaatle hem de evde tek başına kılınabilir. Ancak, cemaatle kılınması daha faziletlidir. Peygamber Efendimiz (s.a.v), teravih namazını ilk zamanlar cemaatle kıldırmış, bu da cemaatle kılmanın önemini gösterir. Cemaatle kılınan namazın sevabı, tek başına kılınan namazdan 27 derece daha fazladır.

Evde Teravih Namazı Nasıl Kılınır?

Teravih namazını evde kılmak isteyenler, şunlara dikkat etmelidir:

• Aile bireyleriyle birlikte cemaat oluşturulabilir.

• Kur'an-ı Kerim'i ve namazla ilgili usulleri bilen biri imam olabilir.

• İki rekatta bir veya dört rekatta bir selam verilerek kılınabilir.

• Her dört rekatın sonunda terviha yapılabilir.

• Namazın sonunda vitir namazı da kılınmalıdır.

Teravih Namazı 8 Rekat Kılınır mı?

Teravih namazı nafile bir ibadet olduğu için, farz gibi kabul edilmemelidir. Bu nedenle, yorgunluk, hastalık veya başka bir mazeret sebebiyle teravih namazını 8, 10, 12, 14, 16 veya 18 rekat olarak kılmak da mümkündür. Önemli olan, bu ibadeti ihlasla ve gücümüz yettiğince yerine getirmektir. İslam dini kolaylık dinidir ve nafile ibadetlerde kişiye genişlik tanınmıştır.

Teravih Namazında Okunan Dualar

Teravih namazında, diğer namazlarda okunan sure ve dualar okunur. Fatiha Suresi'nden sonra, Kur'an'dan kolayımıza gelen bir sure (zammı sure) okunur. Her rekatta aynı sure okunabileceği gibi, farklı sureler de okunabilir.

Teravih Namazı Vakti: Ne Zaman Başlar ve Biter?

Teravih namazının vakti, yatsı namazının vaktidir. Ancak, teravih namazı yatsı namazının farzı ve son sünneti kılındıktan sonra, vitir namazından önce kılınır. Yatsı namazının farzından önce kılınan teravih veya vitir namazı geçerli olmaz, iade edilmesi gerekir. Teravih namazının vakti, imsak vaktine kadar devam eder.

Teravih Namazının Kazası Var mı?

Teravih namazı, vakti içinde kılınamadığı takdirde kazası gerekmez. Çünkü teravih namazı nafile bir ibadettir. Ancak, vitir namazı vacip olduğu için, kılınamadığı takdirde kazası gerekir.

Sonuç: Teravih Namazı, Ramazan'ın Manevi Zenginliğidir

Teravih namazı, Ramazan ayının manevi atmosferini zenginleştiren, cemaatle kılınmasıyla Müslümanlar arasındaki birlik ve beraberliği pekiştiren, Allah'a yakınlaşmaya vesile olan çok kıymetli bir ibadettir. Bu ibadeti, gücümüz yettiğince, ihlasla ve huşu içinde yerine getirmeye çalışalım.

İmam Hatip Olarak Bir Hatıram

Yıllar önce, görev yaptığım bir camide, yaşlı bir amcamız teravih namazını her zaman 8 rekat kılar, sonra da sessizce camiden ayrılırdı. Bir gün kendisine neden 20 rekat kılmadığını sorduğumda, "Evladım, gücüm ancak bu kadarına yetiyor. Ama her gece Rabbime kavuşma iştiyakıyla camiye geliyorum. Elimden geleni yapmaya çalışıyorum." demişti. Bu samimi cevap, beni çok etkilemişti. Teravih namazının özü, Allah'a yakınlaşmak ve O'nun rızasını kazanmaktır. Önemli olan, bu ibadeti gücümüz yettiğince, samimiyetle yerine getirmektir.